Een familiebedrijf met een lange historie heeft moeite om zich aan te passen aan de turbulente omgeving en gelijke tred te houden met ontwikkelingen als digitalisering en disruptieve innovatie. Het bedrijf heeft de eerste drie industriële revoluties succesvol doorstaan, maar dreigt de vierde niet te overleven. De hulp van Custom Management wordt ingeroepen om de continuïteit van het bedrijf veilig te stellen. De ingezette interim-directeur zet een nieuwe koers in, maar stuit daarbij op weerstand van de familie.
Rust en relativering
Gelukkig kan de interim-directeur terugvallen op een schaduwmanager: een collega-vennoot die op de achtergrond meedenkt. Die staat de interim-directeur bij in de crisis door een luisterend oor te bieden, rust uit te stralen en de situatie te relativeren. Daarnaast reikt de schaduwmanager nieuwe inzichten en oplossingen aan en biedt hij praktische ondersteuning: hij is betrokken bij het overleg met de bank en weet de familie te overtuigen dat ze de interim-manager de vrije hand moeten geven om het bedrijf te redden.
Multidisciplinaire kennis en ervaring delen
Het is slechts één voorbeeld van de unieke werkwijze van Custom Management: het inzetten van schaduwmanagers bij elke interim-opdracht, als een soort second line of defence. Andere partijen in de sector pretenderen hun interim-managers op dezelfde wijze te ondersteunen, maar kunnen die claim in de praktijk niet altijd waarmaken. Custom Management slaagt daar wel in. Dat heeft alles te maken met ons concept. We werken alleen met eigen vennoten, die samen een hecht team vormen, eenzelfde visie hebben op kwaliteit, professionaliteit en duurzaam resultaat en van harte bereid zijn om hun multidisciplinaire kennis en ervaring te delen met collega’s. Daardoor is schaduwmanagement in de ruim vier decennia van ons bestaan uitgegroeid tot een vaste waarde.
Schaap met vijf poten
Schaduwmanagement begint al bij het binnenkomen van opdrachten. We selecteren niet alleen de meest geschikte vennoot voor de opdracht, maar ook de schaduwmanager die het best bij de probleemsituatie past. Dat stelt ons in staat tot maatwerk: de gebundelde expertise en ervaring van de interim-directeur en de schaduwmanager vormen samen het schaap met de vijf poten waarnaar opdrachtgevers zo vaak op zoek zijn. Tijdens de opdracht fungeert de schaduwmanager als sparringpartner voor de interim-directeur en biedt hij of zij op de achtergrond actieve ondersteuning, zoals we zagen in de casus van het familiebedrijf. Mocht de interim-directeur om welke reden dan ook uitvallen, dan kan de schaduwmanager de opdracht meteen overnemen. De schaduwmanager vormt bovendien een goed geïnformeerd aanspreekpunt voor de opdrachtgever.
Klankbord en kwaliteitscontrole
Schaduwmanagement biedt in onze ogen dan ook belangrijke voordelen voor de opdrachtgever. Het biedt allereerst value voor money: de systematische inzet van twee vennoten voor de prijs van één. De schaduwmanager kost namelijk niets extra en is inbegrepen in het tarief voor de vennoot in opdracht. Daarnaast heeft de opdrachtgever toegang tot aanvullende expertise en kan de schaduwmanager als klankbord fungeren. Veel opdrachtgevers vinden het ook een geruststellende gedachte dat een paar extra ogen meekijkt tijdens de interim-periode. Tot slot vormt schaduwmanagement ook een vorm van kwaliteitscontrole: een check of de opdracht goed wordt uitgevoerd volgens onze strenge professionele maatstaven, gericht op blijvend resultaat. Dat geeft ons als bureau weer een geruststellend gevoel.
Eenzaamheid doorbreken
We doen het schaduwmanagement dus ook een beetje voor onszelf. De positie van interim-directeur is vaak eenzaam: binnen het bedrijf kijkt iedereen naar hem of haar voor de oplossing van de ontstane problemen of het managen van de crisis. Soms moet de interim-directeur daarbij interne weerstand overwinnen, waardoor hij of zij aanvankelijk alleen staat, zonder medestanders. Binnen het bedrijf is er dus vaak niemand om advies te vragen of dilemma’s te delen. It’s lonely at the top en dat geldt al helemaal voor interim-directeuren. Dan is het fijn om een klankbord te hebben in de persoon van de schaduwmanager. Bovendien is het leuke manier om als vennoten intensief samen te werken, elkaar steeds beter te leren kennen, van elkaar te leren en zowel het individu als het collectief steeds sterker te maken. Daarnaast is schaduwmanagement een goede vorm van kwaliteitsborging, die een onmisbaar deel uitmaakt van onze bureaufilosofie.
De kracht van kwetsbaarheid
Dat schaduwmanagement een belangrijke meerwaarde vertegenwoordigt voor onze vennoten, blijkt uit de volgende uitspraken. Een oud-vennoot: ‘Schaduwmanagers helpen je bij het bewaren van de gewenste afstand en de rust door regelmatig te analyseren hoe het loopt, waar de grootste spanningen zitten en hoe je daarmee kunt omgaan. Dat voorkomt dat je je bij een opdracht laat meeslepen door de turbulente gang van zaken.’ Een onlangs aangetreden vennoot: ‘Je kunt dilemma’s delen, of oplossingen toetsen. Dat kan leiden tot nieuwe en zeer bruikbare inzichten. Je profiteert tijdens interim-opdrachten dus van aanvullende kennis, ervaring en netwerken. Die samenwerking draagt in grote mate bij aan een succesvolle afronding van de soms zeer complexe opdrachten.’ Een derde vennoot waardeert vooral het andere perspectief dat hij bij lastige vraagstukken van schaduwmanagers krijgt aangereikt: ‘Zo kom je uiteindelijk tot de beste oplossing. Dat is de kracht van kwetsbaarheid: het komt niet alleen je persoonlijke groei, maar ook de opdrachtgevers ten goede.’
Van gespannen verhoudingen tot opvolgingsproblemen
Dat we onze opdrachtgevers zelf niet aan het woord laten over hun ervaringen met schaduwmanagement, heeft alles te maken met de vertrouwelijke aard van onze opdrachten. Om die reden zijn we terughoudend in het delen van feedback van opdrachtgeverszijde, ook al om herkenbaarheid van genoemde cases te vermijden. Wat we wel kunnen zeggen, is dat schaduwmanagers de afgelopen jaren een belangrijke rol hebben gespeeld in het mede helpen oplossen van vraagstukken op het gebied van discontinuïteit en financieringsproblematiek, spanning tussen aandeelhouders en bestuur, gebrekkige governance en opvolgingsproblemen. Gelukkig blijft de schaduwmanager in de meeste gevallen ook echt ‘in de schaduw’, om op de achtergrond zijn waardevolle rol te spelen, in het belang van de onderneming en het functioneren van de collega in opdracht.
Auteurs: Jan Willem Eyssen en Herman Hovestad